Risico-inventarisatie Lichte Elektrische Voertuigen zonder stuur

Het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat (I&W) werkt aan een kader voor de toelating van Lichte Elektrische Voertuigen (LEV’s) op de Nederlandse wegen. Elektrisch aangedreven balansvoertuigen zonder stuur (o.a. MonoWheels, onewheels, elektrische skateboards) vallen momenteel (outline in Kamerbrief 13 juli 2021) niet binnen dit kader. Het Ministerie van I&W heeft aan TNO gevraagd de volgende onderzoeksvragen te beantwoorden met betrekking tot deze LEV’s zonder stuur:
• Wat is de impact op verkeersveiligheid van deze balansvoertuigen?
- Welke functionele en operationele veiligheidsaspecten zijn relevant om de impact van een eventuele toelating tot het verkeer op de weg op de verkeersveiligheid te bepalen?
- Welke impact heeft een eventuele toelating op de (verkeers)veiligheid? Hierbij rekening houdend met gemiddelde bestuurders en overige verkeersdeelnemers.
• Wat zijn mogelijke risico mitigerende maatregelen?
- Welke mitigerende maatregelen zijn denkbaar om de eventuele tekortkomingen op de veiligheid te verzachten?
- Welke restrisico’s resteren na het treffen van die mitigerende maatregelen (en kunnen dus niet verholpen worden door denkbare maatregelen)?
Dit rapport beschrijft de antwoorden op deze vragen na een kwalitatieve analyse die TNO heeft uitgevoerd voor deze voertuigen. Voor deze analyse is een combinatie van literatuurstudie en interviews/vragenlijsten met externe partijen (Nederland en Europese Unie) gebruikt. Samenvattend zijn de belangrijkste functionele en operationele veiligheidsaspecten onderverdeeld in drie categorieën:
- Voertuig: zoals aandrijving, remcapaciteit, stabiliteit en zichtbaarheid;
- Gebruiker: zoals vaardigheid, zichtbaarheid en beschermende uitrusting;
- Omgeving: zoals de infrastructuur en interactie met andere verkeersdeelnemers.
Enkele belangrijke risico mitigerende maatregelen zijn:
- Voertuig: Stel een maximum snelheid, minimale remvertraging en maximale versnelling (of jerk), zorg voor twee onafhankelijke remsystemen en een minimale wieldiameter.
- Gebruiker: Stel een minimum gebruikersleeftijd in en pas de alcohol limiet toe zoals nu al geldt voor gemotoriseerde voertuigen (auto, bromfiets, motorfiets, vrachtwagen, etc.). Stimuleer het gebruik van beschermende uitrusting (helm, pols- en kniebescherming) en het volgen van training voor vaardigheden en veilig gebruik.
- Omgeving: Laat deze voertuigen vallen onder de verkeersregels voor fietsers en laat de berijders gebruik maken van het fietspad.
Een aanzienlijk deel van de technische veiligheidseisen wordt gedekt door bestaande International Organization for Standardization (ISO) en Europese normalisatie-organisatie (EN) normen, zoals de EN 17128. Risico’s die resteren na het nemen van verschillende maatregelen zijn:
- Stabiliteit, behendigheid met en bestuurbaarheid van deze voertuigen blijft sterk afhankelijk de vaardigheden van de gebruiker.
- De zichtbaarheid en herkenbaarheid voor andere verkeersdeelnemers is mogelijk een groter risico voor deze voertuigen ten opzichte van de LEV categorieën 1a en 1b.
- Hoe de interactie tussen deze voertuiggroep en andere verkeersdeelnemers gaat zijn is onbekend.
Belangrijk om te vermelden is dat er, mede door de tot nu toe kleine markt voor deze voertuigen, zeer beperkt (ongevals)data en onderzoek met betrekking tot de veiligheid van deze voertuigen beschikbaar is. Het trekken van harde conclusies over de significantie van risico’s en welke maatregelen nodig en effectief zijn is daardoor niet mogelijk.