Een klimaatneutraal energiesysteem voor Nederland: nieuwe verkenning toont grenzen mogelijkheden

Volgens het regeerakkoord van Rutte IV zullen de broeikasgasemissies in 2030 met tenminste 55% moeten worden gereduceerd en zal Nederland in 2050 klimaatneutraal moeten zijn. Hiermee geeft Nederland invulling aan de aangescherpte Europese doelstellingen. Ook komt er een klimaatdoel voor circulaire economie dat zal moeten leiden tot verduurzaming van grondstoffen en materialen. TNO heeft de in 2020 opgestelde scenario’s (ADAPT en TRANSFORM) aangepast om te onderzoeken wat aanscherping van de doelstellingen betekent voor het verduurzamen van het Nederlandse energiesysteem in de periode na 2030. In het TRANSFORM-scenario, dat qua duurzaamheid ambitieuzer is dan ADAPT, worden in de nieuwe analyse geheel nieuwe industriële processen toegepast voor productie van chemicaliën en brandstoffen; in ADAPT zijn de veranderingen in de industrie beperkter. Daarnaast is voor het TRANSFORM-scenario een duurzaamheidsdoelstelling van toepassing voor koolwaterstoffen die gebruikt worden voor de productie van chemicaliën en kunststoffen. Hiermee is de lat voor TRANSFORM hoger gelegd dan bij de scenarioanalyse van 2020. Andere scenarioveronderstellingen zijn gelijk gebleven: door gedragsverandering en verdergaande energiebesparing is de energievraag in het TRANSFORM-scenario bijvoorbeeld lager dan in ADAPT en de reductiemaatregelen voor de internationale luchtvaart en scheepvaart, waarvan de emissies buiten de nationale klimaatdoelstelling vallen, zijn in TRANSFORM strenger in vergelijking met ADAPT. Het ADAPT-scenario is minder ambitieus dan TRANSFORM doordat fossiele brandstoffen gebruikt kunnen blijven worden. In ADAPT voldoet Nederland wel aan de Europese doelstellingen, maar is de bijdrage aan het halen van het Parijse klimaatdoel beperkter dan in TRANSFORM. Voor beide scenario’s is in deze nieuwe studie verondersteld dat het grootste deel van de energievraag, met uitzondering van import van biomassa en elektriciteit, wordt voorzien vanuit energieproductie in Nederland. De scenario’s zijn doorgerekend met een energiesysteemmodel dat voor Nederland een energiesysteem bepaalt waarmee tegen de laagste maatschappelijk kosten de energievraag kan worden gedekt en de emissiedoelstellingen kunnen worden gerealiseerd.