Iets doen wellicht niet nodig: tijdverlies als gevolg van vrachtauto ongevallen door een objectieve bril

Automobilisten schatte n dat 44o/o van de files door incidenten met vrachtauto's wordt veroorzaakt. In het AOS project is onderzocht of dit werkelijk zo is. Is iets doen wel nodig? In het kader van het Rijkswaterstaat-programma FileProof is door Connekt een pilot georganiseerd in opdracht van het ministerie van Verkeer en Waterstaat. In deze pilot zijn vijf afzonderlijke systemen die ongevallen met vrachtauto's helpen voorkomen getest. TNO is opdrachtnemer van deze pilot, en heeft onder andere de effectiviteit van antiongevalsystemen (AOS) bepaald. In deze publicatie wordt een van de deelonderzoeken van het AOS-project behandeld: het bepalen van het aantal voertuigverliesuren in Nederland door vrachtauto-ongevallen in 2OO7 op het hoofdwegennet. Vrachtauto-ongevallen zijn alle ongevallen waar vrachtauto's bij betrokken zijn. Wanneer ook bekend is wat de effectiviteit van de AOS is, kan dit met behulp van de uitkomsten van bovenstaand onderzoek eenvoudig worden omgezet in de grootte van de verlaging van de voeftuigverliestijd. En dit is vervolgens om te rekenen in economische waarde: baten van het inzetten van AOS. Het onderzoek is als volgt uitgevoerd. Allereerst is er een applicatie ontwikkeld die de koppeling maakt tussen beschikbare ongevalgegevens (type ongeval, plaats, tijd en afhandelduur) en verkeersstroomgegevens (snelheid en intensiteit). Dit programma is gebruikt om op basis van data uit het jaar 2OO7 voor een groot aantal ongevallen het aantal voertuigverliesuren te bepalen. Het aggregeren van de effecten van de individuele ongevallen resulteert in de totale directe effecten. Deze directe effecten zijn opgeschaald, onder andere omdat beschikbare databases per definitie niet alle incidenten bevatten en registratie van gegevens soms niet volledig gebeurt. Naast een schatting van de directe effecten ten gevolge van ongevallen, is ook een inschatting gemaakt van de secundaire (indirecte) effecten. Hierbij gaat het om kijkersfiles en terugslageffecten naar andere snelwegen. Samen met de opgeschaalde directe effecten levert dit een totaal aantal voertuigverliesuren. De belangrijkste conclusies van het onderzoek zijn de volgende:
- Vrachtauto-ongevallen veroorzaakten in Nederland in 2007 ongeveer 1,1 miljoen voertuigverliesuren;
- Vrachtauto-ongevallen zijn hiermee verantwoordelijk voor ongeveer 1,6% van de jaarlijks gegenereerde voertuigverliestijd;
- De gemiddelde voertuigverliestijd per vrachtauto-ongeval bedraagt ongeveer 360 uur;
- De verliescomponent van vrachtauto-ongevallen zorgt voor jaarlijks maatschappelijke kosten van ongeveer 16,5 miljoen euro
De 1,6% steeks schril af tegen de 44% die door automobilisten geschat is. De files die door incidenten met vrachtauto's worden veroorzaakt, worden zwaar overschat. Daarom zeggen we: ietsdoen wellicht niet nodig!