Evaluatie en advies filevorming 80 km zones

Aanleiding evaluatie en advies filevorming 80 km zones. Op 1 november 2005 is op vier trajecten de maatregel ’80 km/u met strenge handhaving’ (in dit rapport aangeduid met 80 km SH) ingevoerd. Deze maatregel is bedoeld om de luchtkwaliteit langs de autosnelweg te verbeteren. Na de invoering blijkt dat de 80 km maatregel op enkele van deze trajecten voor onverwachte filevorming zorgt. De extra files kunnen, als deze veroorzaakt worden door de maatregel, de positieve effecten op de luchtkwaliteit teniet doen. Daarom is, middels analyses van de verkeersafwikkeling en van het wegbeeld, en twee workshops met direct betrokken partijen waarin de resultaten van de analyses besproken zijn, vastgesteld of er inderdaad sprake is van extra file door de maatregel, en of dit negatieve effecten heeft op de luchtkwaliteit. Ook is gekeken naar eventuele alternatieven voor de 80 km maatregel. Hoofdconclusie: De hoofdconclusie uit de analyses en de workshops luidt dat op de 80 km zones met complexe weefvakken met veel weefbewegingen, en intensiteiten dicht tegen de maximale capaciteit, de 80 km maatregel met strenge handhaving tot filevorming leidt, door veranderd rijgedrag van de weggebruikers op deze trajecten. De nieuwe inzichten over het veranderde rijgedrag, voortkomend uit de analyses en de workshops, vormen een aanvulling op de conclusies uit de Quick Scan [Riemersma e.a., 2004], die gericht was op een minder complex wegvak. Advies: 100 km SH waar nodig en waar mogelijk. Geadviseerd wordt om, om extra filevorming tegen te gaan, de 80 km maatregel waar dit nodig is en waar het kan, om te zetten in 100 km/u met strenge handhaving (100 km SH). Deze aanpassing is gezien de omvang van de filevorming nodig op de 80 km zone op de A12 bij Den Haag (Utrechtse Baan) en valt te overwegen voor de A20 bij Rotterdam. Door eisen vanuit de vormgeving van de weg blijft een snelheidlimiet van 80 km/u echter nodig op de A12 richting Den Haag. Bij een snelheidslimiet van 100 km/u verwachten we, ook bij strenge handhaving, meer dynamiek (meer snelheidsverschillen tussen voertuigen), waardoor het van strook wisselen vergemakkelijkt wordt. Dit zou de doorstroming kunnen verbeteren. Bij 90 km/u met strenge handhaving verwachten we dit effect in beduidend kleinere mate. Bij 100 km SH is de milieuwinst wel duidelijk minder groot (dan bij 80 km SH, in het geval er geen sprake is van filevorming, en ten opzichte van 100 km zonder strenge handhaving). Er zijn echter aanwijzingen dat ook bij 100 SH nog wel enig effect is te verwachten. Wat betreft veiligheid wordt verwacht dat de verschillen tussen 100 km SH en 80 km SH niet al te groot hoeven te zijn (op deze trajecten). Naast het generieke advies zijn enkele mogelijke aanpassingen aan de belijning en bebording ter plaatse van de 80 km zone op de A12 bij Den Haag geformuleerd. Deze hebben tot doel de weggebruikers bij het van strook wisselen te ondersteunen, zodat de verkeersafwikkeling verbetert.