Balans van 25 jaar arbeids- en organisatiepsychologie: nieuwe thema's en methoden, maar praktische relevantie onder druk

Op basis van reviewartikelen, trend- en inhoudsanalyses poogt dit artikel een overzicht te geven van 25 jaar A&O-psychologie. Daarbij gaat de aandacht uit naar zowel nationale als internationale ontwikkelingen. Geconcludeerd wordt dat er grote verschillen bestaan tussen de Verenigde Staten, het Verenigd Koninkrijk en een aantal continentaal...

Obstakels in werk: wat belemmert werkhervatting bij werknemers met psychische klachten?

In dit artikel wordt verslag gedaan van een kwalitatief onderzoek onder bedrijfsartsen en psychologen naar werkhervatting bij mensen met psychische klachten. Doel van het onderzoek was om inzicht te krijgen in factoren in de werksituatie die belemmeren dat verzuimende werknemers het werk tijdig hervatten. Hiertoe zijn drie focusgroepen...

Coping and sickness absence

Objectives: The aim of this study is to examine the role of coping styles in sickness absence. In line with findings that contrast the reactive-passive focused strategies, problem-solving strategies are generally associated with positive results in terms of well-being and overall health outcomes; our hypothesis is that such strategies are...

Gedrag & organisatie door de jaren heen: een methodologische rondleiding

In deze studie wordt nagegaan in welke mate methodologische vernieuwingen in het arbeids- & organisatie (A&O-)psychologische instrumentarium van methoden en technieken doordringen in de praktijk van het A&O-onderzoek. Eerst werd geïnventariseerd welke onderwerpen in de methodologische hoofdstukken van enkele A&O-psychologische handboeken werden...

De toekomst van oudere werknemers: de revival van een 'oud' thema in de arbeids- en organisatiepsychologie. Introductie bij dit themanummer van Gedrag & Organisatie

Nederland ontgroent en vergrijst in snel tempo. Dit heeft ertoe geleid dat de oudere werknemer (weer) op de wetenschappelijke agenda staat. Arbeidsorganisaties zullen in toenemende mate te maken krijgen met oudere arbeidskrachten. In deze inleiding op het themanummer wordt aandacht besteed aan vier vragen die relevant zijn voor de toekomst van...

De invloed van functietype op het verband tussen leeftijd en inzetbaarheid

In dit artikel wordt onderzocht of er een verband bestaat tussen leeftijd en inzetbaarheid en of het type functie van invloed is op deze relatie. Er is een secundaire analyse gemaakt van een vragenlijst- onderzoek dat is afgenomen onder 1463 werknemers en leidinggevenden uit alle leeftijdsgroepen en uit verschillende bedrijven. De analyse laat...

Werk en motivatie om te leren: zijn er verschillen tussen jongere en oudere werknemers?

Wat is de invloed van leeftijd op de relatie tussen werkkenmerken en de motivatie om te leren? Door middel van een longitudinaal vragenlijstonderzoek zijn oudere werknemers (>50 jaar) met jongere werknemers (

Psychologische veranderingen na regionale projecten om de samenwerking huisarts-bedrijfsarts te verbeteren

Om de samenwerking tussen huisartsen en bedrijfsartsen te verbeteren zijn in de periode 2001-2003 viertien regionale projecten uitgevoerd. In dit artikel worden de psychologische veranderingen na deze projecten besproken. Tussen beide meetmomenten is de contactfrequentie gelijk gebleven, is het vertrouwen in de communicatie tussen huisartsen en...

Nieuwe thema's in het psychologisch onderzoek naar arbeid en organisatie

In augustus 2005 werd in Okayama, Japan, de tweede ICOH-conferentie over psychosociale factoren in het werk gehouden. In dit verslag worden een aantal opvallende "emerging issues" in het onderzoek rond werk en werkomstandigheden beschreven. De vier opkomende min of meer nieuwe thema's volgens de auteurs zijn: de "positieve psychologie" als...

Het relatief hoge ziekteverzuim en de stijgende WAO-instroom van vrouwen: Enkele gedachten over mogelijke verklaringen en oplossingen

De arbeidsmarktparticipatie van vrouwen neemt al enige jaren fors toe. Dat geldt ook voor het ziekteverzuim en de instroom in de WAO van vrouwen. Mede door verschillen in werkomstandigheden scoren vrouwen een hoger ziekteverzuimpercentage dan mannen. Er zijn meer factoren verantwoordelijk voor de grotere kans op arbeidsongeschiktheid van vrouwen...

Rapportage SOMS, project 4: conceptuele verkenningen strategische beleidsvernieuwing omgaan met stoffen : worstelen met gevoelens en emoties

Dit project heeft tot doel een beter inzicht te krijgen in concepten die een belangrijke rol spelen in de "systeeminnovatie" kant van de strategische beleidsvernieuwing omgaan met stoffen (SOMS). Dit rapport gaat over gevoelens en emoties in relatie tot de stoffenproblematiek en het stoffenbeleid. Aan de orde komen rationaliteit en emoties,...

Human factors in organizational design and management VI

This book contains proceedings of the Sixth International Symposium on Human Factors in Organizational Design and Management held in The Hague, The Netherlands, August 19-22, 1998. The Symposium was sponsored jointly by the International Ergonomics Society, the Dutch Ergonomics Society, NIA TNO and The Ministry of Social Affairs and Employment....

New production concepts and psychosocial work environment: Japanese firms in the Netherlands

This book contains a series of papers which were presented during the Fourth International Symposium on Human Factors in Organizational Design and Management, held in Stockholm, Sweden, on 29 May - 2 June, 1994. The aim of the symposium was to provide an international forum for the dissemination and exchange of scientific information on...

Diagnose van inadequaat management

Letterlijk betekent diagnose: 'het vaststellen van een ziekte bij mens, dier of plant'. Daartoe is vrijwel steeds voorafgaand onderzoek nodig. Een juiste diagnose is vervolgens weer het uitgangspunt voor een therapie, een behandeling. Maar daarvoor is een zekere kennis van de ziekte waaraan het organisme lijdt onontbeerlijk' Tot zover de Grote...

Diagnostiek van stress en welzijn: Benaderingen en instrumenten

Uit onderzoek van Grundemann, Nijboer & Schellart (1991) blijkt dat 56% van de wao-intreders (in 1990) met de diagnose 'psychische problematiek' te kennen geeft dat de geestelijke belasting in het werk (mede)oorzaak is van de ziekte of aandoening die tot afkeuring leidde. Van al degenen die zijn afgekeurd wegens een hart- of vaaÍziekte noemt 35%...

De voorspellende waarde van arbeidssituatie en gezondheid voor ziekteverzuim en arbeidsongeschiktheid

Dit hoofdstuk gaat over de vraag, in hoeverre de arbeidssituatie en de gezondheidstoestand van werknemers op een bepaald moment een voorspellende waarde kunnen hebben voor het ziekteverzuim en de arbeidsongeschiktheid een tot vijf jaar later. Beantwoording van deze vraag geschiedt op basis van gegevens, vezameld met een veel gebruikte...

Stressonderzoek en belastingsonderzoek in wederzijds perspectief

Er wordt een brug geslagen tussen het psychologish georiënteerde onderzoek naar (werk)stress en het onderzoek naar arbeidsbelasting in de arbeidsgezondheidkunde en de bedrijfsgezondheidszorg. Centraal staat de vraag wat beide tradities van elkaar kunnen leren. Eerst wordt vanuit een arbeidspsychologische en stresstheoretische optiek het...

Werkstress, preventie en interventie in arbeidsorganisaties

In dit hoofdstuk gaan we in op de vraag wat voor soort maatregelen mogelijk zijn ter voorkoming van werkstress. Vervolgens wordt betoogd dat maat­regelen op het gebied van werkstresspreventie en -reductie dee) moeten uit maken van het totale arbeidsomstandigheden- en sociaal beleid in een bedrijf. Dit Arbo-beleid (of 'VGW-beleid', VGW staat...